مقدمه:
آشنایی با علائم اوتیسم میتواند تاثیر به سزایی در تشخیص زود هنگام این بیماری و درمان آن داشته باشد. اختلال طیف اوتیسم (ASD) نوعی اختلال رشد است که شامل نقص در تعامل و برقراری روابط اجتماعی، مشکل در پردازش ادراک و رفتارهای تکراری میشود. اصطلاح “طیف” در این تعریف بازتاب دهنده این حقیقت است که علائم در بین افراد مختلف متفاوت است و انواع و شدت متغیری دارد.
اختلال طیف اوتیسم (ASD) یک اختلال رشدی است که به دلیل تفاوت در مغز ایجاد می شود. برخی از افراد مبتلا به ASD دارای تفاوت شناخته شده ای هستند ، مانند بیماری ژنتیکی. علل دیگر هنوز مشخص نیست. دانشمندان بر این باورند که علل متعددی برای ASD وجود دارد که با همدیگر متداول ترین شیوه های توسعه افراد را تغییر می دهند.
اغلب چیزی در مورد ظاهر افراد مبتلا به ASD وجود ندارد که آنها را از سایر افراد متمایز می کند. آنها ممکن است به گونه ای رفتار کنند ، ارتباط برقرار کنند ، تعامل کنند و یاد بگیرند که با اکثر افراد متفاوت است. توانایی افراد مبتلا به ASD می تواند به طور قابل توجهی متفاوت باشد. به عنوان مثال ، برخی از افراد مبتلا به ASD ممکن است مهارت مکالمه پیشرفته داشته باشند در حالی که دیگران ممکن است غیر کلامی باشند. برخی از افراد مبتلا به ASD در زندگی روزمره خود به کمک زیادی نیاز دارند. دیگران می توانند کار کنند و با حمایت اندک یا بدون حمایت زندگی کنند.
ASD قبل از 3 سالگی شروع می شود و می تواند در طول زندگی فرد باقی بماند ، اگرچه علائم ممکن است با گذشت زمان بهبود یابد. برخی از کودکان در 12 ماه اول زندگی علائم ASD را نشان می دهند. در برخی دیگر ، علائم ممکن است تا 24 ماه یا بعد ظاهر نشوند. برخی از کودکان مبتلا به ASD تا حدود 18 تا 24 ماهگی مهارت های جدیدی را کسب می کنند و مراحل رشد را برآورده می کنند و سپس مهارت های جدید را متوقف می کنند یا مهارتهایی را که قبلاً داشتند از دست می دهند.
تشخیص ASD در حال حاضر شامل چندین بیماری است که قبلاً به طور جداگانه تشخیص داده می شد: اختلال اوتیسم ، اختلال رشد فراگیر که به طور دیگری مشخص نشده است (PDD-NOS) و سندرم آسپرگر. این شرایط اکنون همه اختلال طیف اوتیسم نامیده می شود. معیارهای به روز شده برای تشخیص ASD شامل مشکلات ارتباط و تعامل اجتماعی و رفتارها یا علایق محدود یا تکراری است.
ذکر این نکته ضروری است که برخی از افراد بدون ASD نیز ممکن است برخی از این علائم را داشته باشند. اما برای افراد مبتلا به ASD ، این ویژگی ها می توانند زندگی را بسیار چالش برانگیز کنند.
نمونه هایی از ارتباطات اجتماعی و ویژگی های تعامل اجتماعی مربوط به ASD می تواند شامل موارد زیر باشد:
-
از تماس چشمی اجتناب می کند یا برقرار نمی کند
-
تا 9 ماهگی به نام پاسخ نمی دهد
-
در 9 ماهگی حالات چهره ای مانند شاد ، ناراحت ، عصبانی و متعجب نشان نمی دهد
-
تا 12 ماهگی بازی های تعاملی ساده ای مانند کیک پت را انجام نمی دهد
-
تا 12 ماهگی از حرکات کمی استفاده می کند یا هیچ اشاره ای نمی کند (به عنوان مثال ، خداحافظی نمی کند)
-
علایق خود را با دیگران در میان نمی گذارد (به عنوان مثال ، شیئی را به شما نشان می دهد که او تا 15 ماهگی دوست دارد)
-
در 18 ماهگی به آنچه اشاره می کنید اشاره نمی کند یا نگاه نمی کند
-
در 24 ماهگی متوجه آسیب یا ناراحتی دیگران نمی شود
-
در بازی تظاهر نمی کند (به عنوان مثال ، تظاهر به “تغذیه” عروسک در سن 30 ماهگی نمی کند)
-
علاقه کمی به همسالان نشان می دهد
-
در درک احساسات دیگران یا صحبت در مورد احساسات خود در سن 36 ماهگی یا بالاتر مشکل دارد
-
تا سن 60 ماهگی با نوبت بازی نمی کند
-
درباره کودکان اوتیسم و اوتیسم
-
کودکان اوتیسم دارای سه ویژگی اصلی هستند.
مشکل در برقراری ارتباط و برقراری ارتباط با دیگران:
-
به عنوان مثال ، کودکان ممکن است:
-
از تماس چشمی برای جلب توجه دیگران استفاده نکنید
-
از کلمات یا حرکات برای برقراری ارتباط استفاده نکنید
-
با زبان اشتباه گرفته شود و همه چیز را به معنای واقعی کلمه درک کند.
-
علایق محدود
-
برای مثال ، کودکان ممکن است فقط چوب جمع کنند یا فقط با ماشین بازی کنند.
رفتارهای تکراری
-
به عنوان مثال ، کودکان ممکن است:
-
صداهای تکراری مانند غرغر ، گلو پاشی یا جیغ زدن
-
حرکات تکراری مانند تکان دادن بدن یا دست زدن را انجام دهید
-
کارهایی مانند تکان دادن مکرر سوئیچ چراغ را انجام دهید.
سایر خصوصیات
-
کودکان مبتلا به اوتیسم همچنین ممکن است نسبت به مزه ، لمس ، بینایی و صداها حساسیت بیش از حد یا حساسیت بیش از حد داشته باشند. به عنوان مثال ، آنها ممکن است:
-
به راحتی با صداهای خاصی ناراحت شوید
-
فقط غذاهایی با بافت خاص بخورید
-
به دنبال اجسام ارتعاشی مانند ماشین لباسشویی باشید
-
انگشتان خود را به سمت چشمان خود تکان می دهند تا چشمک زدن نور را تماشا کنند.
-
کودکان اوتیسم این ویژگی ها را دارند زیرا مغز آنها متفاوت از مغز کودکان دیگر رشد کرده است.
در حدود 50 درصد از کودکان و بزرگسالان دارای اتیسم با این رفتار های چالش برانگیز درگیراند که می تواند شامل موارد زیر باشد:
-
کوبیدن سر خود به دیوار یا اشیاء.
-
ضربه زدن به خود.
-
انگشت فرو کردن در چشمان خودشان.
-
کندن موهای خود.
-
خراشیدن پوست خود.
-
گازگرفتن خود.
-
دفع مدفوع در هر مکانی.
-
قشقرق برپا کردن
-
هرزه خواری که شایع ترین اختلال خوردن در میان افراد دارای اتیسم است.
-
و رفتار پرخاشگرانه جسمی به شرح زیر:
-
پرتاب اشیاء
-
زدن و یا گاز گرفتن و یا پنجه کشیدن و یا کشیدن و کندن موهای دیگران.
-
مشکلات گوارشی
در حدود 70 درصد افراد داری اتیسم به نوعی دارای مشکلات گوارشی اند به شرح زیر:
-
اسهال
-
یبوست
-
بیماری ریفلاکس معده
-
گاستریت مزمن
-
التهاب مخاط دوازدهه(اثنی عشر)
نکته: بسیاری از افراد دارای اتیسم مشکلاتی با عدم تحمل مواد غذایی دارند و نیازمند یک رژیم غذایی خاص باشند برای نمونه ؤزیمی که فاقد گلوتین یا کازئین یا مواد تراریخته و یا مصنوعی باشد
درمان اوتیسم:
زندگی با کودک درگیر اوتیسم چندان ساده نیست حتی میتواند فشارهای روحی و روانی بسیاری را به والدین تحویل کند.
توصیه میشود از همکاری معلمان، مربیان و پرستاران نیز بهره جست تا فعالیت های معمول در مدت زمان کمتری طی شوند، نتیجه این تلاش ها را میتوان به صورت موفقیت های هر چند کوچک شاهد بود.
در ادامه به چند نکته برای والدین کودکان اوتیسم اشاره شده است:
-
خانواده ها بهتر است به جای مقایسه بپذیرند که فرزندشان مانند دیگر کودکان نیست و از یک اختلال نسبتاً پیچیده، رنج می برد.
-
استرس و اضطراب می تواند فشار روانی بسیاری را به کودک نیز تحمیل کند، بنابراین آرامش محیط را فراهم کنید تا سازگاری با محیط ممکن شود.
-
درمان اوتیسم شامل آموزش رفتاری ویژه میشود. آموزش رفتاری باعث ایجاد رفتار مناسب در کودک و تدریس نحوه برقراری ارتباط و نحوهی کمک به خود فرد اوتیسمی با افزایش سن میشود.
-
با انجام درمان اولیه اکثر کودکان مبتلا به اوتیسم یاد میگیرند با دیگران ارتباط برقرار کنند. آنها یاد میگیرند همزمان با افزایش سن خود با دیگران ارتباط برقرار کنند و کارهایشان را انجام دهند.
-
بسته به کودک درمان ممکن است شامل مواردی مانند گفتاردرمانی یا درمان فیزیکی باشد. دارو گاهی برای درمان مشکلات مانند افسردگی و رفتارهای وسواسی- اجباری استفاده میشود.
نوع درمان دقیق موردنیازکودک شما بستگی به علائم دارد که برای هر کودک متفاوت است و ممکن است در طول زمان تغییر کند.
ازآنجاکه افراد مبتلا به اوتیسم خیلی متفاوت هستند، چیزی که به یک فرد کمک میکند ممکن است به دیگران کمک نکند. بنابراین اطمینان حاصل کنید که به همراه همهکسانی که در آموزش و پرورش فرزندتان مشغول به کار هستید بهترین راه برای مدیریت علائم را پیدا میکنید
پیشگیری از اوتیسم:
اگرچه نمیتوانید از داشتن کودک مبتلا به اختلال اوتیسم جلوگیری کنید اما با ایجاد برخی تغییرات در شیوه زندگی میتوانید برخی خطرها را کاهش دهید:
-
زندگی سالم: معاینه منظم، خوردن وعدههای متعادل و ورزش منظم. اطمینان حاصل کنید که مراقبتهای زایمانی مناسب داشته باشید و همه توصیهها را رعایت کنید.
-
در دوران بارداری از داروها استفاده نکنید: قبل از مصرف هر دارو از پزشک خود مشورت بگیرید. این توصیه بهویژه برای برخی از داروهای ضد تشنج مهم است.
-
درمان برای بیماریهای پزشکی فعلی: اگر شما مبتلا به بیماری سلیاکو یا PKU هستید به دنبال مشاوره پزشک برای کنترل آن باشید.
راهنمایی و نکاتی بر
ای والدین درگیر اختلال طیف اتیسم:
والدین رابطه نزدیکی با فرزندان خویش دارند بنابراین نیاز است، اطلاعات جامعی درباره اختلالات مختلف به ویژه طیف اتیسم کسب کنند که روند برگشت سلامتی فرزندشان به درستی صورت گیرد.
به یاد داشته باشید مداخله زودهنگام میتواند علاوه بر بازدهی چند برابر، سختی های مسیر درمانی را نیز کاهش دهد. خوشبختانه حال مطالعات نیز بیان کرده اند که اقدامات درمانی و استفاده از برنامههای پیشنهادی متخصصین می تواند بسیار کارآمد باشد.
برای بیان تعداد قربانیان درگیر اشکالاتی وجود دارد به طور دقیق نمی توان یک آمار را بیان کرد با توجه به اینکه تعریف روشنی از شواهد وجود ندارد و بسیاری از خانوادهها قادر به تشخیص درگیری فرزندشان نیز نیستند اما حدود یک درصد از جمعیت ممکن است که با شواهدی از اختلالات طیف اوتیسم دست و پنجه نرم کنند.
به یاد داشته باشید اختلال طیف اوتیسم از نظر تظاهر علائم متفاوت است بنابراین نمی توان برای تمام درجات، شیوههای یکسان درمانی را پیشنهاد داد اما در صورت حمایت درست افراد نزدیک شخص درگیر مانند والدین و معلمان میتوان انتظار جبران این عارضه را تا حدودی داشت.
تفاوت بیش فعالی و اوتیسم:
اگرچه قرائن و شواهد بیش فعالی و اوتیسم متفاوت هستند که موجب شده است، هر یک را یک اختلال جداگانه دستهبندی کنند اما معمولاً رفتارهای تکانشگری و بیش فعالانه در این گروه نیز به شدت ملموس است به طوری که اغلب تمایل به حرکت مداوم نیز دارند که کنترل آنها را با چالش مواجه می کند و نمیتوان انتظار ثابت نشستن در یک مکان را از این گروه داشت، در مواردی دست به بدن خود نیز زده و حرکت می کنند.
مشاوره با روانپزشک میتواند فضایی را فراهم کند تا متخصص نحوه رفتار کودک و تعاملات را به طور دقیق زیر نظر قرار دهد و تاریخچه ای از روند رشد و الگوی کسب مهارت های کلامی نیز داشته باشد به همین منظور یک پرسشنامه جامع در اختیار خانوادهها قرار می گیرد تا رمزگشایی از رفتار و عملکرد ممکن شود.
والدین ممکن است قادر به تشخیص شواهد این دو گروه مشکلات نباشند و حتی شیوه های ناکارآمدی را نیز به کار ببرند که موجب محدودیت های جدیتر نیز شود.
سرنوشت کودکان اوتیسمی چگونه است؟
سرنوشت کودکان اوتیسمی دغدغه اغلب والدین است، با توجه به آنکه این گروه از کودکان در دنیای درونی خویش زندگی می کنند. بنابراین برای درک بهتر این اختلال عصبی رشدی نیاز است علل، علائم و راهکارهای درمانی را شناخت. معمولاً ملموس ترین رفتار این گروه را محدودیت در زندگی اجتماعی می نامند.
سخن نهایی:
زندگی با کودک درگیر اوتیسم چندان ساده نیست حتی میتواند فشارهای روحی و روانی بسیاری را به والدین تحویل کند. والدین عزیز آرامش خود و محیط را فراهم کنید تا کودک دچار استرس نشود .
به یاد داشته باشید مداخله زودهنگام میتواند علاوه بر بازدهی چند برابر، سختی های مسیر درمانی را نیز کاهش دهد.