رفلاکس معده در نوزادان و راه های درمان رفلاکس

مقدمه:

رفلاکس اسید که بیشتر به عنوان رفلاکس معده یا رفلاکس معده به مری که به اختصار (GER gastro-esophageal reflux) شناخته می‌شود به فرآیند برگشت محتویات معده به حلق گفته می‌شود.

اگر نوزاد شما علاوه بر این علائم، تحریک پذیری، مشکل در شیر خوردن یا تغذیه، وزن گیری نامناسب، سرفه، احساس خفگی یا خس خس سینه پس از شیر خوردن را تجربه می‌کند، ممکن است به مشکل جدی‌تری به نام “بیماری رفلاکس معده به مری” که به اختصار به آن (GERD) گفته می‌شود،

رفلاکس نوزاد چگونه رخ می دهد:

رفلاکس نوزاد ، هنگام تف کردن نوزاد ، زمانی اتفاق می افتد که غذا از معده نوزاد به عقب بر می گردد. رفلاکس در نوزادان سالم چندین بار در روز رخ می دهد. تا زمانی که کودک شما سالم ، خوشحال و رشد خوبی داشته باشد ، رفلاکس جای نگرانی ندارد.

گاهی اوقات رفلاکس معده (GER) نامیده می شود ، این بیماری به ندرت جدی است و با بزرگ شدن نوزاد کمتر رایج می شود. ادامه رفلاکس نوزاد پس از 18 ماهگی غیر معمول است.

به ندرت ، رفلاکس نوزاد می تواند با علائم نگران کننده ای مانند عدم رشد یا کاهش وزن همراه باشد. اینها می تواند نشان دهنده یک مشکل پزشکی مانند حساسیت ، انسداد در دستگاه گوارش یا بیماری رفلاکس معده (GERD) باشد.

رفلاکس نوزاد عموماً جای نگرانی نیست. غیرمعمول است که محتوای معده دارای اسید کافی برای تحریک گلو یا مری و ایجاد علائم و نشانه ها باشد.

زمان مراجعه به پزشک:

1. اگر کودک شما به پزشک مراجعه می کند:

2. افزایش وزن نیست

3. به طور مداوم به شدت تف می کند و باعث می شود محتویات معده از دهانش خارج شود (استفراغ پرتابه)

4. مایع سبز یا زرد را تف می کند

5. خون یا موادی که شبیه به تفاله قهوه است را پاشیده است

6. از خوردن غذا امتناع می کند

7. خون در مدفوع خود دارد

8. مشکل در تنفس یا سرفه مزمن دارد

9. شروع به تف کردن در سن 6 ماهگی یا بیشتر می کند

10. بعد از خوردن غذا به طور غیرعادی تحریک پذیر است

در نوزادان ، حلقه ماهیچه بین مری و معده – اسفنکتر تحتانی مری (LES) – هنوز به طور کامل بالغ نشده است. این اجازه می دهد تا محتویات معده به عقب برگردند. در نهایت ، LES تنها زمانی که کودک شما بلعیده می شود باز می شود و در مواقع دیگر محکم بسته می ماند و محتویات معده را در جای خود نگه می دارد.

عواملی که باعث رفلاکس نوزاد می شوند در نوزادان شایع هستند و اغلب نمی توان از آنها اجتناب کرد. این عوامل عبارتند از:

• بیشتر اوقات دراز کشیده است

• مصرف رژیم غذایی تقریباً کاملاً مایع

• متولد شدن زودرس

• گاهی اوقات ، رفلاکس نوزاد می تواند به دلیل شرایط جدی تری ایجاد شود ، مانند:

• GERD رفلاکس دارای اسید کافی برای تحریک و آسیب به لایه داخلی مری است.

• تنگی پیلور دریچه ای بین معده و روده کوچک تنگ شده و از تخلیه محتویات معده در روده کوچک جلوگیری می کند.

• عدم تحمل غذایی. پروتئین موجود در شیر گاو شایع ترین محرک است.

• ازوفاژیت ائوزینوفیلیک. نوع خاصی از گلبول های سفید خون (ائوزینوفیل) باعث ایجاد و آسیب به دیواره مری می شود.

• سندرم سندیفر این باعث کج شدن غیرطبیعی و چرخش سر و حرکاتی می شود که شبیه تشنج است. این یک نتیجه کم سابقه GERD است.

درمان ریفلاکس معده:

دارو: داروهای مسدود کننده اسید، در مواردی که رفلاکس نوزادی حاد نیست توصیه نمی شود. استفاده کوتاه مدت از مسدود کننده H-2 مانند رانیتیدین و یا پمپ مهار کننده پروتون مانند امپرازول (Prevacid) ارزش امتحان کردن برای کودکانی را دارد که افزایش وزن ندارند و یا از خوردن غذا اجتناب می کنند، و یا شواهدی از ابتلا به ازوفاژیت و یا آسم و رفلاکس مزمن دارند.

شایان ذکر است که کودکان سالمی که این داروها را مصرف کنند ممکن است با افزایش خطر عفونت های روده و تنفسی دارد. علاوه بر این استفاده طولانی مدت از پمپ مهار کننده پروتون منجر به مشکلاتی در جذب آهن و کلسیم در نوزاد می شود.

جراحی: در موراد نادری، ماهیچه هایی که رها می شوندتا غذا را به سمت معده هدایت نمایند (اسفنکتر تحتانی مری)، نیازدارند که از طریق جراحی محکم تر شوند تا از برگشت اسید به مری جلوگیری نمایند. این فرآیند فوندوپلیکاسیون معمولا برای کودکان معدودی به کار می رود که با رفلاکس حاد دست و پنجه نرم می کنند که منجر به تداخل در تنفس و رشد می شود.

درمان های خانگی برای به حداقل رساندن ریفلاکس:

– نشسته نگه داشتن کودک پس از تغذیه

در صورتی که کودک خود را پس از تغذیه حدود ۳۰ دقیقه در حالت نشسته نگه دارید ، نیروی گرانش می تواند محتویات معده را در محل مربوطه نگه دارد .

– کودک را به طور مکرر اما در حجم کم تغذیه کنید.

– برای آروغ زدن کودک خود وقت بگذارید.

آروغ زدن مکرر در حین و بعد از تغذیه می‌تواند از جمع شدن هوا در معده کودک جلوگیری کند

رژیم غذایی مادر برای رفلاکس نوزاد چگونه باشد؟

با ایجاد تغییراتی در برنامه غذایی مادر نیز، رفلاکس در کودکان شیرخواره ممکن است بهبود یابد. برخی مطالعات نشان می‌دهند هنگامی که مادران مصرف شیر و تخم مرغ خود را محدود می‌کنند، وضعیت کودکان بهتر می‌شود.

مادران شیرده در طول ماه‌های اول بهتر است از مصرف لبنیات گاوی مانند شیر، خامه، کره، پنیر و … (به علت بالا بودن میزان حساسیت به پروتیئن گاوی در شیرخوار مبتلا به رفلاکس) و همچنین از مصرف گوشت گاو، گوجه فرنگی، شکلات، کاکائو، قهوه و دخانیات خودداری نمایند.

در این موارد استفاده از گوشت و لبنیات با پایه‌ی غیر گاوی مانند گوسفند یا شیر سویا جایگزین مناسب‌تری خواهد بود.

 آزمایشات و تشخیص ها:

تشخیص رفلاکس نوزاد معمولا بر اساس علائم و آزمون فیزیکی صورت میگیرد. در صورتیکه فرزند شما سالم باشدٰ رشد او به درستی صورت پذیرد و راضی به نظر برسد، در این حالت نیازی به آزمایشات بعدی نیست.

چنانچه پزشک کودک شما مشکل جدی تری را پیش بینی کند، آزمایشات تشخیصی شامل موارد زیر است:

اولتراسونیک: این تست برای تشخیص گرفتگی بین دریچه بین معده و روده کوچک استفاده می شود (تنگی پیلور)

تست های آزمایشگاهی: تست های متعدد خون و اوره به تشخیص و یا رد کردن دلایل احتمالی تکرار استفراغ  و اضافه نکردن وزن کمک می کند.

بررسی PH مری: برای تعیین اینکه آیا کج خلقی، بی نظمی های خواب و یا سایر علائمی که با رفلاکس اسید همراه استٰ اندازه گیری میزان اسیدیته مری فرزندتان می تواند کمک کننده باشد. پزشک یک لوله باریک را از طریق بینی یا دهان کودک، به مری وارد می کند. لوله به وسیله ای وصل می شود که اسیدیته را رصد می کند. ممکن است نیاز به باقی ماندن فرزند شما در بیمارستان باشد تا تحت نظر قرار بگیرد.

مجموعه گوارش فوقانی: در صورتیکه پزشک به تنگی مری مشکوک باشد، عکسبرداری اشعه ایکس از قسمت فوقانی دستگاه گوارش توصیه می‌شود. قبل از عکسبرداری اشعه ایکس مایع سفید رنگ گچی (باریم) به کودک خورانده می‌شود. باریم معده را می پوشاند و اجازه می دهد موارد غیر نرمال در تصویربرداری اشعه ایکس واضح تر جلوه کنند.

اندوسکوپی فوقانی: پزشک کودک شما ممکن است از این روش برای تشخیص و یا حذف مشکلات احتمالی در مریٰ مانند باریک شدن (تنگی) و یا التهاب (ایزوفاِژیت) استفاده نماید. پزشک یک لوله مخصوص مجهز به لنز دوربین و چراغ را از طریق دهان فرزند شما وارد مریٰ معده و قسمت ابتدایی روده کوچک می کند. نمونه هایی از هر بافت مشکوک برای بررسی و آنالیز برداشته می شود. برای نوزادان و کودکان آندوسکوپی معمولا تحت بی هوشی عمومی انجام می شود.

 والدین چه کاری می‌توانند انجام دهند؟

مراقب کودکی که دائما شیر بالا می‌آورد باشید تا توان خود را از دست ندهد. رسیدگی به کودکی که زیاد استفراغ می‌کند ممکن است خسته کننده باشد. استفراغ کودک ممکن است بر روی لباس شما، فرش و مبل بریزد و احساس کنید دائما بوی شیر ترشیده می‌دهید. به خاطر داشته باشید رفلاکس در کودکان بسیار شایع است و همه والدین این دوران را پشت سر می‌گذارند.

لباسهایی برای کودک بخرید که به راحتی شسته شوند و تعداد زیادی لباس ذخیره همیشه همراه خود داشته باشید تا به محض کثیف شدن لباس او، بتوانید آن را عوض کنید.

سعی کنید همیشه بر روی یک مبل کودک خود را در آغوش بگیرید و روی آن مبل را کامل با ملحفه بپوشانید. بر روی صندلی کودک کاور قابل شستشو بکشید.

بیشتر لباسهای رنگ روشن انتخاب کنید که استفراغ شیر بر روی آن خیلی مشخص نباشد.

حالت خوابیدن نوزاد:

همیشه کودک خود را بر روی تشک سفت و به پشت بخوابانید. حتما توجه کنید اطراف کودک در گهواره یا رختخواب نباید بالش، پتوی کلفت، عروسکهای پشمالو و نرم وجود داشته باشند.

مطالعات نشان می‌دهند کودکانی که در حالات مختلف به جز قفا (خوابیدن به پشت) می‌خوابند، بیشتر دچار سندرم مرگ ناگهانی نوزاد می‌شوند. این امر در مورد تمام کودکان حتی آنهایی که رفلاکس و بیماری رفلاکس دارند صدق می‌کند.

کودکانی که در صندلی مخصوص ماشین به صورت خمیده می‌خوابند بیشتر دچار رفلاکس شده و بیشتر در معرض خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد قرار دارند.

سخن پایانی:

توجه داشته باشید رفلاکس در نوزادان وضعیتی قابل درمان است و معمولا با تغییرات سبک زندگی تحت کنترل قرار می‌گیرد. با پزشک‌تان درباره‌ی نگرانی‌های خود صحبت کرده تا او بتواند بهترین راه را برای کاهش علائم رفلاکس پیدا کند و هرگز بدون مشورت با متخصص اطفال هیچ درمان گیاهی یا شیمیایی انجام ندهید.